Chỉ số Nikkei là gì? Các yếu tố ảnh hưởng, cách đầu tư hiệu quả với chỉ số Nikkei

Nikkei là chỉ số quan trọng của thị trường chứng khoán Nhật Bản, các nhà đầu tư thường dựa vào chỉ số này và một vài chỉ số khác để đo lường sự phát triển của doanh nghiệp thông qua thị trường chứng khoán. Để giúp mọi người hiểu rõ hơn về chỉ số này, Lingo sẽ cung cấp cho bạn một vào trường thông tin về Nikkei là gì, ý nghĩa, tác dụng của chỉ số này qua bài viết hôm nay.

Chỉ số Nikkei là gì? Các đặc điểm chính

Chỉ số Nikkei

Chỉ số Nikkei là gì?

Được coi là chỉ số uy tín nhất với thị trường chứng khoán Nhật, Nikkei, hay chỉ số Nikkei 225, hay Nikkei Asia là chỉ số chứng khoán gồm giá của 225 công ty Blue-chip của Nhật Bản được cấp quyền giao dịch trên Sàn giao dịch chứng khoán Tokyo. Với quy mô lớn mạnh của nền kinh tế Nhật mà sự ảnh hưởng của nó tới nền kinh tế Châu Á được coi trọng hơn cả. Chính vì vậy mà chỉ số Nikkei được xem là thước đo của thị trường chứng khoán Châu Á. Trong đó bao gồm một số doanh nghiệp lớn như Toyota, Hitachi, Sony, Honda…

Đặc điểm chính

Một số đặc điểm nổi bật mà các nhà đầu tư cần nắm về chỉ số Nikkei. Trước đây chỉ số Nikkei có tên gọi “Nikeei Dơ Jones Stock Average” trong khoảng từ năm 1975 đến năm 1985. Sau đó được đặt tên và gọi theo tên của Nihon Keizai Shimbun (Báo Kinh tế Nhật Bản), và rút gọn với tên gọi dễ gần hơn là Nikkei, nhà tài trợ cho công việc chính toán chỉ số. Các công ty nổi tiếng có mặt trong chỉ số Nikkei là Canon, Sony và Toyota, những chỉ số chứng khoán lâu đời nhất Châu Á. Trong Nikkei, các cố phiếu cấu thành được xếp hạng theo giá của chúng, thay vì theo vốn hóa thị trường như thường thấy ở các bảng chứng khoán và đo lường chỉ số. Định giá của các cổ phiếu được thể hiện và tính bằng đồng Yên Nhật. Chỉ số này sẽ được xem xét và đánh giá hàng năm vào tháng 9, sau đó các thay đổi sẽ được tiến hành vào tháng 10. Chẳng hạn như rổ cổ phiếu VN30 là đại diện cho thị trường chứng khoán Việt Nam sẽ được xác định và đánh giá 6 tháng 1 lần vào mỗi tháng 1 và tháng 7 cùng năm.

Phân biệt chỉ số TOPIX và chỉ số Nikkei

Xu hướng hàng tuần của TOPIX và Nikkei
Tokyo Price Index, hay còn được biết đến với tên gọi TOPIX, là một chỉ số tín nhiệm được đánh giá cao và theo dõi, sử dụng rộng rãi khác bên cạnh Nikkei. Trong khi Nikkei là chỉ số được thu thập và thể hiện giá cổ phiếu của 225 doanh nghiệp trên sàn chứng khoán Tokyo thì TOPIX là chỉ số bao gồm tất cả giá cổ phiếu có tên trên sàn chứng khoán Tokyo. Chỉ số Nikkei được tính theo trọng số giá của cổ phiếu, điều đó có nghĩa Nikeei chính là mức giá trung bình của cổ phiếu của các công ty niêm yết. Do giá của cổ phiếu của mỗi công ty được tính theo giá của từng cổ phiếu, nên Nikkei có xu hướng bị ảnh hưởng bởi các cổ phiếu giá trị cao. Chỉ số TOPIX, ngược lại, được tính bằng số vốn hóa của tất cả các cổ phiếu ban đầu của Sàn chứng khoán Tokyo, nên TOPIX bị ảnh hưởng bởi các cổ phiếu có giá trị tham gia vào thị trường ban đầu lớn như các công ty thị trường tài chính.
Xem thêm: 10 cách định giá cổ phiếu phổ biến nhất hiện nay

Ý nghĩa của chỉ số Nikkei

Là chỉ số quốc dân của thị trường Nhật Bản và được tín nhiệm cao bởi các nhà đầu tư vào thị trường chứng khoán Châu Á, Nikkei không chỉ quan trọng với thị trường chứng khoán cơ sở mà còn có tác động tới thị trường chứng khoán chung của châu lục, có thể tạo ra những cơ hội phát triển cho các hợp đồng chứng khoán phát sinh. Bên cạnh đó, Nikkei còn mang 3 ý nghĩa cơ bản khác như: Nhìn chung, Nikkei là chỉ số mà các nhà đầu tư cả trong và ngoài nước coi là nguồn tham khảo để lên chiến dịch, tính toán và đọc hiểu thị trường.

Cách tính chỉ tố Nikkei chính xác nhất

Chỉ số chứng khoán Nikkei 225 dược tính theo công thức sau:
Nikkei 225 = (Trung bình giá cổ phiếu của công ty vào 1 ngày T * (giá trị cơ bản) / trung bình của các mức giá đã điều chỉnh
Cách tính tương tự chỉ số Dow Jones của Mỹ vì đều là số trung bình cộng và không tính dến giá trị vốn hóa thị trường của các công ty bao gồm. Do vậy, nếu chỉ nhìn theo giá thị trường chứng khoán hiện tại, các công ty mới thành lập sẽ có được trọng số đáng kể hoặc ít hơn trong chỉ số này. Để hiểu rõ hơn về công thức này, Lingo cung cấp cho bạn một ví dụ: Hiện tại chỉ số thị trường chứng khoán Tokyo là 30.000 điểm với vốn hóa toàn thị trường là 8.000 tỷ Yên Nhật. Tổng giá trị vốn hóa của 225 công ty công bố nhiều nhất Nhẩn Bản là 6.000 tỷ Yên. Vậy cách tính chỉ số Nikkei 225 như sau: (Giá trị vốn hóa của 225 công ty niêm yết là 6.000 tỷ Yên * chỉ số thị trường chứng khoán Tokyo là 30.000 điểm) / giá trị vốn hóa thị trường là 8.000 tỷ Yên) = 22.500 điểm chỉ số Nikkei. Chỉ số Nikkei 225 phản ánh tổng giá của 225 cổ phiếu của 225 doanh nghiệp trên thị trường chứng khoán tính ở thời điểm hiện tại. Chia kiết quả này cho trung bình của các mức giá đã điều chỉnh sẽ giúp các nhà đầu tư trong việc phân tích và giao dịch dễ dàng hơn trong việc tách cổ phiếu, công ty… Cứ mỗi năm thì ủy ban Nihon Keizai Shimbun sẽ xem xét và cân nhắc lựa chọn 225 công ty theo danh sách to nhỏ của kinh tế Nhật để tạo nên chỉ số chứng khoán Nikkei. Sau đó sẽ tiến hành thay đổi nếu cần thiết vào 1 tháng sau đó. Tuy nhiên bạn đọc cũng cần lưu ý rằng chỉ só này chri được tính từ 225 cố phiếu của 225 tổ chức/ doanh nghiệp/ tập đoàn trong danh sách của Nikkei, và chỉ có 6 lĩnh vực công nghệ, tài chính ngân hàng, hàng tiêu dùng, vật liệu tư liệu sản xuất, giao thông vận tải và dịch vụ công cộng thôi. Nên khi tìm hiểu về chỉ số Nikkei, chúng ta cần quan tâm thêm đến các lĩnh vực khác cũng gây ảnh hưởng tới chỉ số này như chính trị, xã hội, và cũng đừng tin rằng chỉ số này thể hiện tất cả các mặt của kinh tế Nhật Bản, hoặc bạn chỉ cần quan tâm tới lĩnh vực hoạt động mà chỉ số này thể hiện nhiều nhất thôi, đso chính là vật liệu sản xuất và công nghệ.

Các yếu tố ảnh hưởng đến chỉ số Nikkei

Chỉ số Nikkei
Khi giá cổ phiếu của các công ty thành viên của chỉ số thay đổi sẽ khiến cho chỉ số Nikkei ảnh hưởng theo. Dưới đây là một số yếu tố tác động tới các công ty trên thị trường chứng khóan Nhật:

Giá tiền tệ

Tính của kinh tế Nhật Bản là tập trung vào xuất khẩu và sức mạnh của đồng nội tệ, đây chính là yếu tố hàng đầu gây ảnh hưởng và gần như quyết định mức giá của cổ phiếu. Điều này có nghĩa nếu đồng nội tệ của Nhật (JPY) tăng sẽ làm giảm mức độ cạnh tranh của hàng hóa Nhật Bản trên thị trường quốc tế, dẫn tới thị trường chứng khoán cho mặt hàng đó bị giảm. Ngược lại, nếu giá trị đồng nội tệ của Nhật giảm sẽ thúc đẩy nhu cầu tiêu dùng hàng Nhật tăng ở nước ngoài và từ đó thúc đẩy doanh thu doanh nghiệp lên nhiều hơn. Điều này sẽ làm tăng chỉ số Nikki 225. Nhìn chung, giá tiền tệ (giá trị đồng nội tệ) và chỉ số Nikkei có quan hệ mật thiết, tỷ lệ nghịch với nhau. Trái lại, khi đồng yên yếu hơn sẽ khiến cho nhu cầu nước ngoài tăng cao và sẽ tạo nên các doanh thu thúc đẩy chỉ số Nikkei. Nhìn chung, giá tiền tệ (đồng Yên) và chỉ số chứng khoán Nikkei sẽ có mối liên hệ mật thiết với nhau.

Các sự kiện kinh tế

Đây cũng là một yếu tố quan trọng gây ảnh hưởng không hề nhỏ tới chỉ số Nikkei. Những sự kiện liên quan tới kinh tế chính trị xảy sẽ sẽ đều gây ảnh hưởng đến Nikkei. Chẳng hạn như trong thời kỳ tăng trưởng, nhu cầu làm việc tăng cao, dẫn tới nhu cầu tiêu dùng cũng theo đó tăng lên, sản xuất tăng, giá cố phiếu cũng tăng theo, và chỉ số Nikkei cũng nhờ vậy tăng lên.

Thảm họa thiên nhiên

Nhật Bản là một đất nước khắc nghiệt phải hứng chịu những thảm họa thiên nhiên liên miên tới từ biển - thứ bao bọc lãnh thổ Nhật như sóng thần, mưa lũ, bão lớn hay động đất. Mỗi lần có thiên tai xảy ra, các nhà đầu tư ồ ạt xả cổ phiếu, làn sống bán cổ phiếu rất mạng. Điều này có thể lấy ví dụ trực quan trong vụ sóng thần Tohoku của Nhật vào năm 2011, ngay khi thảm họa xảy ra, người dân thi nhau bán cổ phiếu nhanh nhất có thể để thu vốn, rút tiền, điều này làm cho chỉ số Nikkei sụt giảm mạnh, tới hơn 7% ngay sau khi thảm họa nổ ra.

Chính sách Nhà nước

Chính sách của Ngân hàng Nhật Bản, được ban hành bởi ngân hàng trung ương trực thuộc chính phủ, ảnh hưởng trực tiếp đến chi phí vốn và thói quen chi tiêu của các công ty khác. Những thông lệ này ảnh hưởng trực tiếp đến thu nhập và giá trị cổ phiếu của một công ty niêm yết.

Biểu đồ chỉ số Nikkei năm 2022

Chỉ số Nikkei năm 2022 (theo Mytrade.vn)
Năm 2022 thì chỉ số Nikkei 225 nhìn chung có sự giao động ở mức tương đối ổn định, giữ được đà tích cực của năm 2021 sau giai đoạn giảm sâu của năm 2020 bởi những tác động tiêu cực của đại dịch Covid 19. Cụ thể thì năm 2022 chỉ số chứng khoán Nikkei đã đạt đỉnh ở mức hơn 29.000 điểm vào trong giai đoạn đầu năm. Sau đó thì chỉ số này đã trả qua giai đoạn giảm ở trong vòng tháng 2 và tháng 3 với mức thấp nhất đó là hơn 24.000 điểm vào giữa tháng 3. Trong một tuần trở lại đây thì cùng với sự rung lắc mạnh của thị trường chứng khoán Châu Âu và Hoa Kỳ, chỉ số Nikkei 225 đã có nhiều sự biến động ngược chiều. Tuy nhiên, nhìn chung ở trong giai đoạn này không chỉ có chứng khoán quốc tế mà cả thị trường chứng khoán Việt Nam cũng đang đều có những dấu hiệu giảm làm cho không ít nhà đầu tư phải lo lắng. Trong lịch sử, chỉ số thị trường chứng khoán Nhật Bản (JP225) đạt mức cao nhất mọi thời đại là 38957,44 điểm vào tháng 12 năm 1989. Hiện tại, đây là chỉ số thị trường chứng khoán Nhật Bản, được cập nhật mới nhất vào tháng 3 năm 2023 theo Chỉ số sàn chứng khoán Nhật Bản (Japan Stock Market Index - JP225)
Chỉ số Nikkei mới nhất
Chỉ số Nikkei 225 tăng 0,26%, đóng cửa ở mức 27.516, trong khi Chỉ số TOPIX rộng hơn tăng 0,23% lên 1.998 vào thứ Tư (01.03.2023), kéo dài mức tăng từ phiên trước đó khi dữ liệu lạc quan của kinh tế Trung Quốc đang củng cố triển vọng cho nền kinh tế toàn cầu và nâng cao tâm lý thị trường. Tuy nhiên, các nhà đầu tư vẫn cần thận trọng do thiếu sự tiếp xúc nội địa, đồng thời nhận tín hiệu từ sự dẫn đầu tiêu cực ở Phố Wall chỉ sau một đêm khi thị trường lo ngại về triển vọng lãi suất của Mỹ đạt đỉnh cao hơn. Mức tăng đáng chú ý được ghi nhận từ các đối thủ nặng ký trong chỉ số như Nippon Steel (1,9%), Tokyo Electron (1,8%), Mitsubishi Corp (3,1%), Mitsui & Co (3,6%) và Advantest (2,3%). Về tin doanh nghiệp, cổ phiếu Ajinomoto tăng 9,3% sau khi nâng dự báo lợi nhuận ròng trong năm tài chính và đưa ra kế hoạch cải thiện thu nhập hơn nữa trong những năm tới. Dự đoán trong thời gian tới, chỉ số thị trường chứng khoán Nhật Bản (JP225) dự kiến sẽ giao dịch ở mức 26566,73 điểm vào cuối quý này, theo các mô hình vĩ mô toàn cầu của Trading Economics và kỳ vọng của các nhà phân tích. Trông xa hơn, chúng ta có thể tin rằng thị trường sẽ diễn ra giao dịch ở mức 24073,96 điểm trong 12 tháng tiếp theo.

Cách đầu tư hiệu quả, sinh lời từ chỉ số Nikkei

Chỉ số Nikkei
Đầu tư bằng chỉ số Nikkei sẽ có những lợi ích riêng mà có thể giúp chúng ta sinh lời, phổ biến nhất chính là tính thanh khoản, tính đa dạng và có mối quan quan của từng nhóm ngành: Tính thanh khoản: Nikkei 225 Stock Average là chỉ số chính của thị trường chứng khoán Nhật Bản vì nó luôn có biến động với giá trị cao. Các nhà đầu tư có thể thực hiện mua bán cổ phiếu nhanh chóng và an toàn với khả năng thanh khoản ở mức độ thấp Sự biến động phản ánh các yếu tố vĩ mô: Nikkei 225 index được biết đến là một trong những loại chỉ số chứng khoán ít biến động. Các sự kiện kinh tế vĩ mô như lạm phát, chính sách tài khoá... đều có thể khiến giá Nikkei 225 biến động. Do vậy, các nhà đầu tư có rất nhiều lựa chọn khi tham gia thị trường nhằm tranh thủ thời cơ này. Tương quan giữa những loại cổ phiếu tạo cơ hội đầu tư: Trong các nghiên cứu có thể thấy chỉ số Nikkei mô phỏng diễn biến của nhiều thị trường khác ngoài Dow Jones. Ngoài ra, chỉ số nikkei cũng được coi là có mối quan hệ nghịch biến với đồng JPY. Những sự biến động đối chiều như vậy cho phép nhà đầu tư mở rộng danh mục tài sản của mình. Thời gian được giao dịch chỉ số Nikkei 225 Các cổ phiếu trong Nikkei 225 Stock Average hiện đang hoạt động trên Sở giao dịch chứng khoán Tokyo (TSE) , sàn tài chính hàng đầu của Nhật Bản. Thời gian làm việc của sàn giao dịch là từ thứ hai đến thứ sáu mỗi tuần. Giờ giao dịch chính thức của thị trường là từ 9:00 – 11:30 và 12:30 – 15:00 (GMT + 09: 00) trong 5 phiên giao dịch một tuần (thứ hai đến thứ 6). Việc đầu tư theo chỉ số Nikkei cũng giống như dựa vào chỉ số VN30 (VN-index) tại Việt Nam. Tuy nhiên vẫn còn một vài sự khác biệt mà các nhà đầu tư cần lưu ý: Hợp đồng chênh lệch: Nikkei 225 CFD hay còn được gọi là Hợp đồng chênh lệch (Contract For Difference) chính là sản phẩm tài chính cho phép những nhà đầu tư có thể kiếm được lợi nhuận từ việc thị trường chứng khoán tăng hay giảm điểm. Cụ thể thì các nhà đầu tư sẽ mở vị thế Long (mua) nếu như kỳ vọng rằng Nikkei 225 Stock Average tăng. Ngược lại thì nhà đầu tư sẽ mở vị thế Short (bán) nếu như tin rằng giá tài sản sẽ giảm ở trong tương lai. Điểm đặc biệt ở đây chính là nhà đầu tư không thực sự nắm giữ được tài sản là cổ phiếu mà cần dựa trên phán đoán về sự thay đổi của mức giá cổ phiếu để gây hưởng chênh lệch đến từ việc thay đổi giá ở trong tương lai. Vì vậy, bạn có thể lựa chọn đầu tư vào hợp đồng tương lai của Nikkei 225: Đầu tư vào hợp đồng tương lai của Nikkei Hợp đồng tương lai Nikkei 225 sẽ là một hợp đồng có thể ký bởi hai hoặc nhiều người. Mục đích của loại hợp đồng như vậy là thực hiện các thoả thuận một thứ hàng hoá nhất định, và nó gọi là Chỉ số chứng khoán Nikkei 225 với một khoản giá trị được xác lập ngay tại thời điểm đó (thời điểm đã mở cửa vị thế hợp đồng) theo một lượng nhỏ. Việc thực hiện hợp đồng này dự kiến sẽ được xảy ra ngay trong thời điểm tương lai. Ví dụ như tại thời điểm của ngày 01/05/2022 khi chúng tôi đặt vị thế mua hợp đồng tương lai (tức thế Long) chỉ số Nikkei 225 với một kỳ hạn 03 tháng. Tại 01/08/2022 cũng là thời điểm chúng ta kết thúc hợp đồng. Tại thời điểm này thì các công ty thực hiện đặt vị thế hợp đồng sẽ chịu lời hoặc thua lỗ nếu có. Trong trường hợp một số nhà đầu tư không có đủ kiến thức đối với cách phân phối dòng tiền để tạo tài khoản mua hoặc bán theo hợp đồng tương lai Nikkei 225 vẫn có thể tham gia đầu tư vào các Quỹ ETF Nikkei 225 (Exchange Traded Fund) . Cụ thể thì mỗi quỹ sẽ mua cổ phiếu làm sao cho có đủ cổ phiếu theo danh mục Nikkei 225 và họ cũng bán chứng chỉ quỹ ETF cho những nhà đầu tư. Đó là chứng chỉ quỹ ETF của những nhà đầu tư cũng sẽ có nhiều thay đổi giống với các quỹ chỉ số chứng khoán Nikkei 225. Đây được coi là một phương pháp kinh doanh an toàn, tiện lợi rất thích hợp với các nhà đầu tư không có đủ kiến thức, kỹ năng cũng như quỹ thời gian để quan sát và nghiên cứu từng loại chứng khoán. Cho rằng, sự sụt giảm của chỉ số Nikkei 225 đã thể hiện khách quan sự thay đổi của nhiều nhân tố vĩ mô và vi mô trên thị trường chứng khoán Nhật Bản. Do đó, nhà đầu tư nên dùng chỉ số của Nikkei với mục tiêu quan sát thị trường cũng đưa đến quyết định mua tại thị trường tốt hơn! Lingo mong bài viết này có thể giúp bạn đọc nắm được những thông tin bổ ích về chỉ số Nikkei. Những thông tin được nhắc tới trong bài viết là thu thập từ nhiều nguồn, nếu có bất cứ đóng góp nào, mong bạn đọc có thể để lại nhận xét ở phần bình luận.
Xem thêm: Giá tham chiếu là gì? Những điều cần lưu ý về giá tham chiếu