Giá tham chiếu là gì? Những điều cần lưu ý về giá tham chiếu
Giá tham chiếu là một thuật ngữ không còn xa lạ gì với những ai quan tâm tới các sàn giao dịch chứng khoán. Song, không phải ai cũng có sự hiểu biết kỹ càng về thuật ngữ trên, đồng thời cũng không biết rằng giá tham chiếu có những vai trò quan trọng đến đâu.
Vậy giá tham chiếu là gì? Đâu là vai trò của giá tham chiếu? Giá tham chiếu được hình thành như thế nào và đâu là những điểm cần lưu ý khi thực hiện các giao dịch liên quan tới giá tham chiếu? Tất cả sẽ được giải đáp ngay dưới đây bởi Lingo.vn.
Giá tham chiếu là gì? Phân loại giá tham chiếu theo từng sàn giao dịch
Để nói về góc nhìn chung nhất, giá tham chiếu (Reference Price) là một khái niệm được sử dụng trong quá trình phát hành cổ phiếu của một công ty trên sàn giao dịch chứng khoán. Giá tham chiếu được định nghĩa là giá cơ sở để tính toán giá trị của cổ phiếu trong ngày giao dịch đầu tiên trên sàn giao dịch.
Định nghĩa về Giá tham chiếu
Ở mỗi sàn giao dịch khác nhau, giá tham chiếu lại có một định nghĩa riêng. Tại Việt Nam hiện nay, đối với 3 sàn giao dịch chứng khoán chính, bao gồm: Sàn giao dịch chứng khoán Hồ Chí Minh, Sàn giao dịch chứng khoán Hà Nội, Sàn giao dịch chứng khoán UPCOM, giá tham chiếu được phân biệt cụ thể như sau:
- Sàn giao dịch chứng khoán Hồ Chí Minh (HOSE): giá tham chiếu được định nghĩa là giá đặt lúc mở sàn cho một mã cổ phiếu mới niêm yết hoặc tái niêm yết trên HOSE. Đây là giá tham khảo đầu tiên được công bố để các nhà đầu tư có thể tham khảo khi quyết định mua hoặc bán cổ phiếu đó trong ngày giao dịch đầu tiên. Thông thường, giá tham chiếu được xác định dựa trên một số thông tin như giá trị vốn hóa của công ty, giá cổ phiếu tại các sàn giao dịch khác.
- Sàn giao dịch chứng khoán Hà Nội (HNX): giá tham chiếu tại HNX cũng được định nghĩa tương tự tại sàn giao dịch HOSE. Tuy nhiên, giá tham chiếu ở đây có cách xác định khác một chút, thường dựa trên một số thông tin như giá trị vốn hóa của công ty, giá cổ phiếu tại các sàn giao dịch khác để xác định giá tham chiếu cho cổ phiếu niêm yết trên HNX.
- Sàn giao dịch chứng khoán UPCOM: Giá tham chiếu tại đây được xác định bởi trung tâm lưu ký chứng khoán (VSD) dựa trên giá cổ phiếu trên thị trường OTC (over-the-counter), giá thị trường trong nước và quốc tế, giá định giá và các thông tin khác về công ty.
Một số ví dụ về giá tham chiếu
Dưới đây là một số ví dụ cụ thể về giá tham chiếu trên các sàn giao dịch chứng khoán tại Việt Nam:
- Sàn HOSE: Giá tham chiếu của cổ phiếu VNM thuộc công ty TNHH Vinamilk được niêm yết lần đầu vào ngày 12/11/2003 là 23.000 đồng/cổ phiếu. Đây là giá tham khảo cho các nhà đầu tư khi mua hoặc bán cổ phiếu Vinamilk trong ngày giao dịch đầu tiên trên sàn HOSE.
- Sàn HNX: Giá tham chiếu của cổ phiếu VCG (Vinaconex) khi niêm yết trên HNX vào ngày 25/11/2014 là 7.000 đồng/cổ phiếu.
- Sàn UPCOM: Giá tham chiếu của cổ phiếu HU4 (Công ty cổ phần Tập đoàn Hòa Phát) khi niêm yết trên UPCOM vào ngày 22/12/2021 là 130.000 đồng/cổ phiếu.
Hệ thống biểu thị Giá tham chiếu
Tuy nhiên, giá tham chiếu ở những ví dụ trên không phải giá niêm yết cứng. Cần chú ý rằng giá tham chiếu là giá tham khảo đầu tiên cho ngày giao dịch đầu tiên của một cổ phiếu niêm yết trên sàn giao dịch chứng khoán, do đó đơn vị giá này có thể thay đổi trong quá trình giao dịch tùy thuộc vào cung cầu trên thị trường chứng khoán.
Xem thêm: Tỷ giá là gì? Phân loại, vai trò của tỷ giá đối với nền kinh tế
Cách tính giá tham chiếu chính xác nhất
Do cách xác định giá tham chiếu theo quy định của từng sàn giao dịch là linh hoạt, cách tính giá tham chiếu chắc chắn cũng ít nhiều có sự khác nhau. Tuy vậy, các sàn giao dịch chứng khoán vẫn sẽ dựa trên các thông tin cơ bản (giá trị vốn hóa của công ty, giá cổ phiếu tại các sàn giao dịch khác) để xác định giá tham chiếu cho cổ phiếu niêm yết trên sàn đó.
Để tính giá tham chiếu chính xác nhất, các sàn giao dịch thường sử dụng các phương pháp định giá khác nhau: P/E (Price/Earning) ratio, P/B (Price/Book) ratio, hoặc phương pháp định giá DCF (Discounted Cash Flow). Trong đó, P/E (Price/Earning) ratio là phổ biến nhất và có công thức tính giá tham chiếu như sau:
Công thức tính giá tham chiếu = (Giá trị vốn hóa công ty / Số lượng cổ phiếu lưu hành) / P/E ratio trung bình của ngành công ty đó trên sàn giao dịch.
Phân biệt giá tham chiếu và giá mở cửa
Giá tham chiếu và giá mở cửa là hai khái niệm khác nhau trên thị trường chứng khoán về mọi mặt, song lại rất dễ bị nhầm lẫn bởi những người tham gia sàn giao dịch. Dưới đây là sự khác nhau giữa giá tham chiếu và giá mở cửa:
GIÁ THAM CHIẾU |
GIÁ MỞ CỬA |
- Là giá khởi điểm được công bố trước khi cổ phiếu được niêm yết lần đầu trên sàn giao dịch.
- Là giá tham khảo cho các nhà đầu tư khi mua hoặc bán cổ phiếu trong ngày giao dịch đầu tiên trên sàn. Giá tham chiếu chính là mốc để so sánh giá mở cửa trong ngày là cao hay thấp.
- Được tính dựa trên các chỉ số và thông tin về công ty cổ phần như giá trị vốn hóa, số lượng cổ phiếu lưu hành, giá cổ phiếu trên các sàn khác,...
|
- Là giá đầu tiên của cổ phiếu được giao dịch trên sàn chứng khoán trong ngày giao dịch.
- Là giá khởi điểm, mức giao dịch tối thiểu khi các lệnh mua bán được khớp trong ngày. Giá mở cửa có thể cao hơn hoặc thấp hơn giá tham chiếu tùy thuộc sức mua bán thị trường.
- Được xác định bởi sức mua bán của các nhà đầu tư trong phiên đấu giá mở cửa. Giá mở cửa càng cao thì càng chứng minh được độ mạnh của thị trường trong ngày hôm đó.
|
Vai trò của giá tham chiếu đối với nhà đầu tư
Giá tham chiếu là một yếu tố quan trọng trong quá trình giao dịch cổ phiếu trên sàn chứng khoán, là giá trị không thể thiếu để làm cột mốc trong mọi giao dịch. Cụ thể, giá tham chiếu đóng những vai trò chính như sau:
- Giá tham chiếu cung cấp thông tin về giá trị cổ phiếu: Giá tham chiếu được tính dựa trên các chỉ số và thông tin về công ty cổ phần như giá trị vốn hóa, số lượng cổ phiếu lưu hành, giá cổ phiếu trên các sàn khác,... Do đó, giá tham chiếu giúp định giá cổ phiếu và cung cấp cho các nhà đầu tư thông tin về giá trị của công ty trước khi cổ phiếu được giao dịch trên sàn.
- Giá tham chiếu giúp định giá mua/bán cổ phiếu: Giá tham chiếu là giá tham khảo cho các nhà đầu tư khi mua hoặc bán cổ phiếu trong ngày giao dịch đầu tiên trên sàn. Nhà đầu tư có thể sử dụng giá tham chiếu để định giá cổ phiếu và quyết định mức giá mua/bán phù hợp.
- Giá tham chiếu giúp định giá giới hạn tăng, giảm giá: Giới hạn tăng/giảm giá là giới hạn tối đa mà giá cổ phiếu có thể tăng hoặc giảm trong một phiên giao dịch. Giá tham chiếu thường được sử dụng để tính toán giới hạn tăng/giảm giá. Nếu giá cổ phiếu tăng hoặc giảm quá giới hạn tăng/giảm giá, thì giao dịch sẽ bị tạm dừng để đảm bảo tính ổn định của thị trường.
Vai trò của Giá tham chiếu
Ta không thể phủ nhận tầm quan trọng của giá tham chiếu trong quá trình giao dịch cổ phiếu trên sàn chứng khoán, bởi nó là một công cụ hữu ích giúp định giá cổ phiếu, hỗ trợ các nhà đầu tư trong quyết định mua, bán cổ phiếu và tính toán giới hạn tăng, giảm giá để đảm bảo tính ổn định của thị trường.
Những điều cần lưu ý khi tham gia giao dịch giá tham chiếu
Khi tham gia giao dịch giá tham chiếu, các nhà đầu tư cần lưu ý những điều sau:
- Giá tham chiếu chỉ có tính chất tham khảo: Giá tham chiếu được tính toán dựa trên các chỉ số và thông tin về công ty, nhưng không phải là giá trị chính xác của cổ phiếu. Do đó, các nhà đầu tư cần sử dụng giá tham chiếu làm giá tham khảo và đánh giá kỹ lưỡng các yếu tố khác trước khi đưa ra quyết định đầu tư.
- Thị trường có thể thay đổi kéo theo giá tham chiếu thay đổi: Giá tham chiếu được tính toán trước khi thị trường mở cửa, nhưng thị trường có thể thay đổi trong suốt phiên giao dịch. Các nhà đầu tư cần theo dõi sát sàn giao dịch để đưa ra quyết định đầu tư phù hợp với tình hình thị trường thay đổi.
- Cần tính đến các yếu tố khác bên cạnh giá tham chiếu: Giá tham chiếu là chỉ một trong nhiều yếu tố quan trọng khi đánh giá cổ phiếu. Các nhà đầu tư cần tính đến các yếu tố khác như tiềm năng tăng trưởng của công ty, độ tin cậy của thông tin, khả năng cạnh tranh của thị trường, và rủi ro đầu tư.
- Cần có kế hoạch đầu tư khôn ngoan: Khi tham gia giao dịch giá tham chiếu, các nhà đầu tư nên có kế hoạch đầu tư cụ thể và tuân thủ kế hoạch này. Kế hoạch đầu tư nên bao gồm việc xác định mức đầu tư, mức giá mua/bán cổ phiếu, mức lợi nhuận mong đợi và rủi ro đầu tư.
- Cần sử dụng các công cụ hỗ trợ trực quan: Các nhà đầu tư có thể sử dụng các công cụ hỗ trợ như phân tích kỹ thuật, phân tích cơ bản, tin tức thị trường,... để đưa ra quyết định đầu tư phù hợp. Các công cụ này sẽ giúp các nhà đầu tư hiểu rõ hơn về tình hình thị trường và đưa ra quyết định đầu tư chính xác.
Tổng kết
Thông qua những điểm đã nêu trên về định nghĩa, phân loại giá tham chiếu trên sàn giao dịch, các tính giá tham chiếu và những hiểu biết bên lề cần lưu tâm, Lingo.vn hi vọng có thể đem tới cho bạn đọc những kiến thức bổ ích, để những người tham gia giao dịch tại các sàn kể trên sẽ giảm bớt những khó khăn hơn, đồng thời trở nên cạnh tranh so với đối thủ nhờ những kinh nghiệm đúc kết được từ đây.
Xem thêm: Cổ tức là gì? Nên mua cổ phiếu trước hay sau khi chia cổ tức?