ICO là gì? Cách nhận diện ICO và hướng dẫn đầu tư hiệu quả

Trước khi trả lời ICO là gì thì chúng ta cùng nhớ lại một chút về giai đoạn năm 2016 - 2017, tiền mã hóa bùng nổ với mức tăng trưởng nhanh chóng trên thị trường toàn cầu. Việt Nam cũng nằm trong làn sóng tiền mã hóa này, khắp nơi trên mạng xã hội, báo chí, truyền thông nhắc tới tiền mã hóa và các khái niệm ICO được sử dụng tràn lan và sau đó các vấn đề về Scam liên tục xảy ra từ đây. Để tránh những điều này, chúng ta cùng tìm hiểu về tiền mã hóa và đặc biệt là ICO nhé!

Giới thiệu về tiền mã hóa

Tiền mã hóa (cryptocurrency) hay còn được gọi là tiền điện tử, tiền ảo, là một tài sản kỹ thuật số được thiết kế để làm việc như là một trung gian trao đổi mà sử dụng mật mã để đảm bảo các giao dịch của nó, được xây dựng trên một hệ thống máy tính hoặc mạng lưới của một tổ chức hoặc cá nhân. Đa số mọi người khi chưa tìm hiểu về tiền mã hóa thì đều hiểu nhầm tiền mã hóa là Bitcoin. Tuy nhiên Bitcoin chỉ là một loại tiền mã hóa có giá trị lớn nhất trên thị trường Crypto, được cho rằng do người Nhật tên là Satoshi Nakamoto tạo ra (hiện chưa có thông tin xác minh về người này) vào năm 2009. Và hẳn ai tham gia đầu tư Bitcoin cũng biết đến câu chuyện giao dịch đầu tiên của Bitcoin với 10,000 Bitcoin đổi lấy 2 chiếc bánh Pizza trị giá 41$ vào 22/05/2010. Có lẽ đây là 2 chiếc bánh Pizza sinh lời nhất thế giới khi hiện nay nó lên tới gần 23 nghìn đô la Mỹ (≈ 530 triệu đồng). Hiện nay, tiền mã hóa được khá nhiều quốc gia trên thế giới công nhận, tuy nhiên ở Việt Nam, tiền mã hóa chưa được thừa nhận tính pháp lý và có quy định điều chỉnh cụ thể nào.

ICO (Initial Coin Offering) là gì? Khác gì so với IPO (Initial Public Offering)?

ICO (Initial Coin Offering) là gì?

ICO (Initial Coin Offering: Đợt phát hành Coin đầu tiên) là một phương thức huy động vốn, kêu gọi đầu tư cho các dự án chưa phát triển đầy đủ nền tảng blockchain, sản phẩm hoặc dịch vụ bằng cách bán tiền điện tử. Sự kiện ICO đầu tiên được tổ chức vào năm 2013 do Omni Layer (người sáng lập ra dự án Mastercoin) và hiện tại giá Omni coin là 1,28 $ ≈ 28,000 đ. Khi 1 công ty tiến hành ICO, họ thường tạo một whitepaper trong đó nêu rõ thông tin và lộ trình phát triển của dự án, giải pháp mà dự án sẽ đáp ứng, lượng vốn cần huy động, số lượng coin/token do nhóm sáng lập nắm giữ, tổng lượng coin hoặc token được phát hành trong đợt ICO, lịch trả token ra sao, loại tiền số nào sẽ được chấp nhận, chiến dịch ICO sẽ diễn ra trong thời gian bao lâu? Ngoài ra, họ cũng sẽ hướng dẫn nhà đầu tư cách tham gia, phương thức tham gia, tỷ lệ mua token cũng như giá của một token. Nhà đầu tư thông qua việc mua token của dự án để kiếm lợi nhuận nếu dự án đó ICO thành công giúp giá trị coin tăng lên.

ICO khác gì so với IPO (Initial Public Offering)?

Dù đều chỉ về khái niệm phát hành lần đầu tiên để huy động vốn, nhưng ICO và IPO hoàn toàn khác nhau. - ICO là huy động vốn cho doanh nghiệp đầu tư qua việc bán token, còn IPO là chỉ về cổ phiếu được phát hành lần đầu ra công chúng, phải được thực hiện niêm yết trên sở giao dịch chứng khoán. -  ICO có thể được chào bán dự án bất cứ khi nào, bất kỳ ai cũng có thể tham gia, chứa rủi ro nhiều hơn, dễ bị scam (lừa đảo), còn IPO lại khá an toàn do việc phát hành khá phức tạp, yêu cầu tính pháp lý, có sự giám sát, quản lý chặt chẽ bởi chính phủ.

Các giai đoạn của một dự án ICO

Không giống như đầu tư chứng khoán, một dự án ICO có 4 giai đoạn chính diễn ra. Từng giai đoạn sẽ góp một phần khác nhau để phát triển dự án ICO, lần lượt như sau: Giai đoạn xác định mục tiêu đầu tư: Để bắt đầu 1 dự án ICO, cần có 1 nhóm đội ngũ phát triển dự án và cần huy động vốn để phát triển dự án. Dự án xác định các mục tiêu cho chiến dịch gây quỹ của mình và tạo các tài liệu liên quan. Để khởi động dự án thì đội ngũ phát triển cần cung cấp các thông tin của dự án về số tiền cần ICO, số lượng token phát hành, số lượng token mà đội ngũ phát triển nắm giữ, thời gian ICO... Giai đoạn tạo token: Do ICO là việc phát hành token lần đầu tiên bởi vậy cần phải tạo ra token. Các token này đại diện của quyền quản trị hoặc tiện ích trong dự án, chúng thường là fungible token và có thể giao dịch được. Do dự án không bắt buộc phải biết token từ đầu mà có thể copy contract của chuẩn token của blockchain họ chọn và sửa những chỗ cần thiết nên quá trình này tương đối đơn giản. Giai đoạn tạo dựng hệ sinh thái và các chiến dịch quảng cáo : Ở giai đoạn tạo dựng hệ sinh thái này khá quan trọng, mỗi dự án đều cần phải tạo dựng được hệ sinh thái, công khai định hướng, mục tiêu phát triển, các tiện ích chính trong hệ sinh thái để nhà đầu tư tin tưởng vào dự án. Hệ sinh thái càng vững mạnh càng phát triển thì dự án ICO càng có cơ hội thành công cao. Đội ngũ phát triển sẽ tổ chức các sự kiện quảng bá token của mình tới nhà đầu tư. Việc này hay được diễn ra tại các diễn đàn lớn chuyên cập nhật và cung cấp thông tin về tiền số như Bitcointalk, icoinfo, cointelegraph để thu hút nhà đầu tư biết tới dự án được rộng rãi hơn. Giai đoạn huy động vốn từ cộng đồng ICO: Khi đã có hệ sinh thái và thu hút được sự quan tâm của nhà đầu tư thông, nhóm phát triển dự án sẽ tiến hành ICO phát hành token để bán cho các nhà đầu tư, huy động vốn. Việc chào bán có thể được thực hiện thành nhiều đợt gọi là crowdsale. Hết thời hạn ICO mà vẫn không huy động đủ được số tiền tối thiểu mà dự án ICO yêu cầu thì dự án được đánh giá là không thành công.

Phân biệt ICO và IEO

Cùng là huy động vốn từ việc bán token, vậy ICO và IEO sẽ được phân biệt như thế nào? Cùng xem điểm giống và khác nhau của 2 phương thức này nhé!

ICO	IEO
Hình thức huy động vốn thông qua việc phát hành token lần đầu tiên trên thị trường	Hình thức huy động vốn thông qua việc phát hành token lần đầu tiên trên sàn giao dịch
Đội ngũ phát triển dự án sẽ tự quảng bá, giới thiệu các thông tin về dự án token của mình và tự huy động vốn bằng cách bán token của mình	Đội ngũ phát triển sẽ phát các token của mình trên các sàn tập trung (CEX) và các sàn dựa vào uy tín của mình sẽ chịu trách nhiệm niêm yết token, bán cho các nhà đầu tư hưởng % và phí
Các dự án được tự do phát triển	Các sàn giao dịch tập trung (CEX) sẽ được ủy quyền thông qua hợp đồng thông minh

So sánh ICO và STO

STO cũng là một hình thức huy động vốn nhưng nó khó khăn hơn so với ICO. Cùng so sánh 2 hình thức huy động vốn này nhé.

ICO	STO
Hình thức huy động vốn thông qua việc phát hành token lần đầu tiên trên thị trường	Hình thức huy động vốn thông qua việc bán token chứng khoán cho nhà đầu tư
Đội ngũ phát triển dự án sẽ giới thiệu các thông tin về dự án token của mình và tự huy động vốn bằng cách bán token của mình tới nhà đầu tư thông qua các diễn đàn về coin, các nền tảng xã hội	Là các token chứng khoán. STO phát hành 1 hợp đồng đầu tư được hỗ trợ bởi các mã thông báo chứng khoán và được ghi lại trong nền tảng blockchain. STO có thể là cổ phiếu, trái phiếu, các quỹ, bất động sản...
Các dự án được tự do phát triển	Các dự án STO phải tuân thủ các quy định của pháp luật

Từ giai đoạn 2017 có thể nói ICO đã thống trị thị trường trong thời gian dài, tuy nhiên, hiện nay các chuyên gia rất tin tưởng vào STO, kỳ vọng sự phát triển của STO với tính an toàn cho nhà đầu tư sẽ mở ra giải pháp mới an toàn trong việc tìm kiếm nhà đầu tư để huy động vốn thông qua thị trường tiền điện tử.

Ai có thể tổ chức ICO?

Như đã nói ở trên, việc tạo ra một token khá đơn giản vì có thể "copy contract của chuẩn token của blockchain" do vậy trong thời gian qua có rất nhiều dự án ICO là scam do chưa có một hướng dẫn hay quy định pháp lý cụ thể nào được đưa ra cho ICO. Tuy nhiên, có một vài quốc gia nghiêm cấm việc ICO, còn một số quốc gia chưa đưa ra một quy định cụ thể nào, do vậy bạn cần phải tìm hiểu kỹ về các quy định của pháp luật về việc tổ chức ICO ở tại quốc gia bạn muốn ICO.

Những rủi ro liên quan tới ICO

Vào những ngày đầu năm 2018, chắc hẳn các nhà đầu tư coin không quên cú sụt giá kinh hoàng, bay hoàn toàn số tiền từ Bitconnect (BBC) sàn lending khá tiếng tăm trên thị trường thời bấy giờ. Chỉ sau 24 giờ, BBC đã khiến các nhà đầu tư lao đao khi bay 90% giá trị, và việc đóng cửa Bitconnect đã khiến hơn 6,6 triệu đồng BBC của các nhà đầu tư trên thế giới tan tành mây khói. Trong làn sóng ICO này, Việt Nam cũng không kém cạnh, chắc hẳn các nhà đầu tư Việt Nam ấn tượng với Ifan - được giới thiệu là tiền kỹ thuật số được phát hành theo luật pháp Singapore, Pincoin được giới thiệu từ Dubai. Tuy nhiên cả 2 dự án này sau đó đã không thành công chỉ trong 4 tháng, ước tính dự án đã lừa đảo 15 nghìn tỷ đồng từ 32.000 người. Hay các dự án khác tại Việt Nam như Sky Mining, VNCOINS,.... Từ những ví dụ trên các bạn cũng có thể thấy những rủi ro liên quan tới ICO không chỉ ở Việt Nam mà trên thế giới đều có rất nhiều dự án scam. Do vậy các nhà đầu tư cần phải luôn cảnh giác và tìm hiểu thật kỹ các dự án ICO trước khi quyết định đầu tư.

Xem thêm: Lệnh ATO là Gì? Hướng dẫn cách đặt lệnh ATO trong chứng khoán?

Hướng dẫn đầu tư ICO hiệu quả nhất

Là một người từng đầu tư vào thị trường ICO, việc nói hướng dẫn đầu tư ICO hiệu quả nhất có lẽ theo mình khá là "hài hước". Bởi nếu bất kỳ nhà đầu tư nào cũng biết việc đầu tư ICO cũng giống như các việc đầu tư rủi ro cao khác, nó hoàn toàn không nắm chắc được phần thắng. Thay vì đó, ở phần này, Lingo xin hướng dẫn các bạn các tiêu chí đánh giá dự án ICO và hướng dẫn cách đầu tư:

Tiêu chí đánh giá dự án ICO dựa trên các điều sau

- Nhà phát triển dự án: Việc nhóm đội ngũ phát triển dự án là những tên tuổi lớn trên thị thị trường Crypto luôn có một sự đảm bảo về uy tín đối với dự án. Tuy nhiên, bạn cần thực hiện việc xác định có đúng nhà phát triển là họ hay không thông qua các phương thức có thể mà bạn có như LinkedIn, Twitter... để kiểm tra các thông tin, tránh những thông tin giảo mạo tràn lan hiện nay. - Nghiên cứu Whitepaper: Ngay từ trên bài mình đã chia sẻ về whitepaper, tài liệu nền tảng, cốt lõi của một dự án, tại whitepaper bạn sẽ được cung cấp các thông tin về công nghệ, nền tảng, mục tiêu, chiến lược phát triển, lộ trình hoạt động theo từng mốc thời gian cụ thể. - Lộ trình phát triển roadmap: Các nhà đầu tư dự án ICO cần biết là các token của họ sẽ bị khóa trong một thời gian nhất định để tránh tình trạng xả hàng. Mỗi dự án ICO có lộ trình phát triển dài hạn và luôn thực hiện theo đúng lộ trình phát triển đã đề ra cũng tăng thêm các uy tín về dự án. Và các nhà đầu tư sẽ dựa theo roadmap được công bố để giám sát dự án mà mình đã và đang muốn tham gia đầu tư. Tuy nhiên, khi đạt được các điều trên thì cũng không đảm bảo về việc dự án sẽ ICO thành công, vì mỗi dự án còn phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố để đi tới thành công và sự kiên trì, cố gắng tới cùng của nhóm phát triển và nhà đầu tư đồng hành luôn là điều không thể thiếu.

Cách đăng ký đầu tư ICO

Mỗi dự án ICO thì khác nhau nhưng cách đăng ký đầu tư ICO thì cơ bản đều giống nhau, gồm các bước sau: - Đăng ký tài khoản ICO - Nạp token được yêu cầu để giao dịch vào ví điện tử (Wallet). Thông thường các dự án đều sử dụng các loại ví tiền điện tử phổ biến - Đăng nhập vào tài khoản để mua token vào ngày mở bán - Sau khi kết thúc sự kiện đợi token bạn đã mua theo quy định được chuyển về ví điện tử cho bạn.

Có thể bắt đầu đầu tư ICO với số vốn bao nhiêu?

Các dự án ICO khác nhau sẽ có mỗi mức giá bán token khác nhau. Thông thường các dự án sẽ có các gói cho các nhà đầu tư chọn tham gia. Ví dụ như: Gói <100$, gói từ 1.000$ - 5.000$, gói 5.000 - 10.000$, gói 10.000$ - 20.000$... gói <50.000$. Có khá nhiều gói cho một dự án ICO để nhà đầu tư có thể lựa chọn phù hợp với tài chính của mình. Qua bài viết này, Lingo hy vọng các bạn đọc có thêm cái nhìn rõ ràng về ICO, IEO, STO cũng như các rủi ro mà ICO có thể xảy ra, để các bạn có cái nhìn đa chiều hơn trước khi quyết định đầu tư vào thị trường Crypto này.

 Xem thêm: CAPEX là gì? Những điều cần biết về chi phí tài sản cố định