Quỹ mở là gì? Những kiến thức cần biết về Quỹ mở

Những năm trở lại đây, cụm từ “quỹ mở” đã trở thành từ khóa tìm kiếm đầy hấp dẫn dành cho những ai quan tâm tới lĩnh vực tài chính. Song đối với những người mới bắt đầu tìm hiểu thị trường đầu tư - chứng khoán thì khái niệm trên có lẽ vẫn sẽ chưa rõ ràng. Vậy quỹ mở là gì? Đâu là những điểm nổi bật của quỹ mở và có nên đầu tư vào quỹ mở hay không? Bài viết dưới đây chắc chắn sẽ là chìa khóa để giải đáp mọi thắc mắc đó.

Quỹ mở là gì? 

Quỹ mở (Open-end Fund) là một trong số các loại quỹ tương hỗ (Mutual Fund) có mặt trên thị trường hiện nay, được góp vốn bởi không giới hạn số nhà đầu tư khác nhau với cùng chung mục tiêu đầu tư là được tham gia vào thị trường tài chính mà không cần dành ra quá nhiều thời gian, công sức hay tiền bạc. Thông qua các công ty Quản lý quỹ mở gồm đội ngũ các chuyên gia kinh tế, các nhà đầu tư không cần trực tiếp đứng ra điều hành quỹ đầu tư của mình. Bằng cách rót vốn cho các công ty Quản lý quỹ mở (tương đương bên trung gian), số tiền của nhà đầu tư sẽ được phân bổ hợp lý, đa dạng vào các đầu mục khác nhau như cổ phiếu, trái phiếu,... với những tỉ lệ phù hợp dựa trên tình trạng thị trường và công ty mà nhà đầu tư đang đầu tư. Số tiền sau khi sinh lời sẽ được cập nhật cho nhà đầu tư và họ sẽ được tư vấn để đưa ra các quyết định tiếp theo.

Quỹ mở và những ưu điểm vượt trội

Được coi là một hình thức đầu tư tương đối an toàn và tối ưu, những ưu điểm không thể bỏ qua của Quỹ mở chính là:

• Có đội ngũ chuyên gia có kinh nghiệm thực hiện mọi khâu trong quá trình đầu tư, người tham gia quỹ mở chỉ cần gửi khoản tiền đầu tư mà không cần mất thời gian, công sức để theo dõi từng biến động
• Quỹ mở là một quỹ đầu tư minh bạch, các quỹ đều công khai số liệu, báo cáo tài chính,... để người tham gia quỹ có thể dễ dàng nghiên cứu, lựa chọn quỹ phù hợp và nắm bắt thông tin hoạt động về đồng tiền của mình
• Tính thanh khoản của Quỹ mở trên thị trường vô cùng linh động, nhà đầu tư không bị giới hạn về khoảng thời gian rút tiền hay số lượng tiền muốn rút.
• Số tiền vốn đầu tư bỏ ra không cần quá lớn, đồng thời mức độ sinh lời của Quỹ mở được đánh giá là hứa hẹn so với những gì nhà đầu tư cần bỏ ra. So với gửi tiết kiệm tại ngân hàng, lợi nhuận quỹ mở mang lại cho nhà đầu tư là nhiều hơn còn so với việc tự mua cổ phiếu, trái phiếu, đầu tư Quỹ mở giúp tăng tính kiểm soát rủi ro.
• Nhà đầu tư, sau khi hết một chu kỳ đầu tư, dễ dàng đưa ra các quyết định tiếp tục đầu tư hay không, đầu tư bao nhiêu cho lượt mới hay chuyển sang đầu tư tại một Quỹ mở khác.

Quy trình hoạt động của quỹ mở

Như đã nói ở trên, khi tham gia đầu tư Quỹ mở, nhà đầu tư có thể tùy ý tham gia, chuyển quỹ, rút vốn hay đầu tư thêm tại bất kỳ giai đoạn nào của quá trình. Quỹ mở do vậy được các công ty quản lý Quỹ thường xuyên cho ra mắt với những cập nhật mới để đáp ứng nhu cầu của nhà đầu tư. Tại từng thời điểm, chu kỳ kinh tế và quy mô của mỗi loại Quỹ mở cũng có sự thay đổi nhất định. Quy trình hoạt động của quỹ mở được đánh giá là tương đối đơn giản, với nhà đầu tư là người rót vốn, công ty chủ thể là người sử dụng nguồn vốn của nhà đầu tư và sinh lời, còn vị trí trung gian là các Công ty Quản lý Quỹ mở với vai trò phân bổ nguồn vốn sao cho hài hòa với nhu cầu sử dụng tiền của công ty chủ quản được đầu tư nhằm hỗ trợ sinh lời tối đa cho nhà đầu tư. Với phương tiện điều hành Quỹ mở là tiền của nhà đầu tư và hoạt động chính là việc mua bán các chứng chỉ quỹ (Exchange Traded Fund). Những nhà đầu tư sẽ thu mua trực tiếp chứng chỉ quỹ từ quỹ đó hoặc là thông qua đại lý phân phối (các công ty chứng khoán, các ngân hàng khác nhau,… ). Cuối cùng, việc đầu tư vào lĩnh vực cổ phiếu, trái phiếu hay các loại tài sản khác sẽ là công việc của những chuyên gia kinh tế trung gian với những chiến lược riêng theo từng thời điểm của thị trường.

Đối tượng phù hợp với quỹ mở 

Với tính dễ tham gia và sử dụng của mình với nguồn vốn khởi điểm không cần quá lớn, Quỹ mở nhằm mục tiêu hướng đến đối tượng khách hàng chính là những người có nguồn vốn nhàn rỗi muốn tham gia đầu tư sinh lời nhưng lại không có thời gian, kiến thức về thị trường tài chính, kinh nghiệm đầu tư mà vẫn muốn không để đồng tiền giậm chân tại chỗ. Có thể nói, ngay từ khái niệm và cách thức hoạt động, Quỹ mở là loại hình đầu tư phù hợp với những nhà đầu tư cá nhân - đối tượng chưa và cũng không trang bị những kinh nghiệm và kiến thức đầy đủ để độc lập trong quá trình tham gia đầu tư tài chính trực tiếp. Thay vì tự thân xoay sở trên thị trường tài chính đầy biến động với rủi ro đánh mất số tiền đầu tư, việc các nhà đầu tư cá nhân lựa chọn đầu tư Quỹ mở sẽ là một giải pháp thông minh, làm số tiền nhàn rỗi của mình sinh lời, tuy chậm nhưng an toàn và không mất quá nhiều công sức.

So sánh quỹ mở và quỹ đóng 

Quỹ mở (Open-end Fund) và Quỹ đóng (Closed-end Fund) đều là các đối tượng của Quỹ đại chúng, tuy nhiên giữa chúng tồn tại những điểm khác biệt cần lưu tâm để tránh nhầm lẫn khi gia nhập thị trường tài chính: 

• Về bản chất: 
  • Quỹ mở là quỹ đại chúng mà chứng chỉ quỹ đã chào bán ra công chúng phải được mua lại theo yêu cầu của nhà đầu tư, thích hợp cho các nhà đầu tư cá nhân.
  • Quỹ đóng là quỹ đại chúng mà chứng chỉ quỹ đã chào bán ra công chúng không được mua lại theo yêu cầu của nhà đầu tư, thích hợp cho các nhà đầu tư doanh nghiệp.

• Về tính thanh khoản

• • Quỹ mở tạo tính thanh khoản cao cho các nhà đầu tư và trở thành một trong những kênh đầu tư hữu hiệu trên thị trường khi các nhà đầu tư có thể dễ dàng thu hồi hay chuyển đổi dòng tiền của mình.
  • Quỹ đóng, ngược lại, có thể niêm yết chứng chỉ quỹ trên một thị trường chứng khoán và các chứng chỉ quỹ sẽ được giao dịch như một cổ phiếu của một công ty niêm yết. Khi đó, việc tự do di chuyển, thay đổi dòng tiền trước đáo hạn là bất khả thi.

• Về cách mua và bán chứng chỉ quỹ:

• • Quỹ mở: Tiến hành mua bán trực tiếp chứng chỉ quỹ từ quỹ với phí giao dịch. Chứng chỉ quỹ liên tục được phân phối tại các Đại lý Phân phối (Công ty Chứng khoán, ngân hàng, công ty quản lý quỹ,...).
  • Quỹ đóng: Tiến hành mua bán gián tiếp chứng chỉ quỹ từ nhà môi giới với phí môi giới giao dịch. Chứng chỉ quỹ được phân phối hạn chế hơn, thường diễn ra trong thời gian huy động lần đầu hoặc khi tăng vốn điều lệ Quỹ.

•  Về việc nắm giữ tiền:

• • Quỹ mở luôn có một lượng tiền mặt nhất định dự trữ và sẵn sàng để mua lại chứng chỉ quỹ và quản trị thanh khoản một cách thận trọng do tính tự do thanh khoản.
  • Quỹ đóng do có tính ổn định về vốn nên giúp giảm bớt áp lực tính thanh khoản cho công ty Quản lý, do đó thường đầu tư vào các tài sản mang tính chiến lược dài hạn.

• Về việc thay đổi quy mô quỹ:

• • Quỹ mở: quy mô vốn có thể có thay đổi đáng kể trong thời gian ngắn, không giới hạn do phụ thuộc vào số lượng mua bán của nhà đầu tư, nên tính ổn định sẽ không duy trì mãi mãi.
  • Quỹ đóng: quy mô vốn khá ổn định cho tới kỳ đáo hạn. Tuy nhiên, trong trường hợp huy động vốn một lần duy nhất từ đóng góp của nhà đầu tư có thể làm tăng vốn trong thời gian hoạt động theo điều lệ quỹ.

• Về biến động giá so với NAV (Net Asset Value - Giá trị sản thuần):

• • Quỹ mở: có sự biến động giá tương đối thấp, không bị ảnh hưởng khi NAV thay đổi trên thị trường.
  • Quỹ đóng: giá giao dịch biến động hơn so với NAV - giá trị tài sản ròng là một chỉ tiêu quan trọng để đánh giá hiệu quả hoạt động của quỹ, căn cứ từ đó để nhà đầu tư xác định giá chứng chỉ quỹ giao dịch trên thị trường sao cho hợp lý.

Có nên đầu tư vào quỹ mở không? 

Được quản lý bởi những công ty Quản lý Quỹ chuyên nghiệp và được Ủy ban Chứng khoán Nhà nước cũng như Bộ Tài chính siết chặt hoạt động bằng hệ thống pháp lý chặt chẽ, Quỹ mở được đánh giá thân thiện và an toàn cho các nhà đầu tư với số vốn khởi điểm không cần quá cao. Do vậy, Quỹ mở sẽ giúp nhà đầu tư yên tâm hơn về số tiền của mình, đặc biệt khi lần đầu bước chân vào thị trường tài chính - đầu tư. 

Cách thức đầu tư vào Quỹ mở an toàn 

Để đầu tư an toàn vào Quỹ mở, đặc biệt khi nguồn vốn của nhà đầu tư chưa dồi dào và các kiến thức, kinh nghiệm trên sàn tài chính chưa vững chắc, nhà đầu tư cần lưu tâm tới các điểm then chốt, có thể coi là những kinh nghiệm “vỡ lòng” như sau:

• Công ty quản lý Quỹ mở có năng lực, uy tín tốt trên thị trường.
• Lợi nhuận quá khứ của quỹ đầu tư cần dương, sinh lời với tỉ lệ ổn định và lợi nhuận kỳ vọng nên tương đương với khoản tiền bỏ ra và rủi ro nhận về.
• Tính thanh khoản của quỹ đầu tư phù hợp với các mục tiêu tài chính cá nhân, không để xảy ra tình trạng cần tiền để cho những công việc khác song chưa đủ điều kiện kết thúc một phiên đầu tư Quỹ mở.
• Danh mục quỹ đầu tư đang đầu tư cần được làm rõ giữa nhà đầu tư và bên trung gian, bởi đầu tư càng giá trị thì rủi ro đi kèm sẽ càng cao, do vậy cần thận trọng và lắng nghe lời khuyên từ đội ngũ chuyên gia.
• Phí dịch vụ quản lý quỹ, phí giao dịch mua, bán quỹ cần được tối ưu hóa.
• Công tác giao dịch mở tài khoản đầu tư và thực hiện đầu tư cần đảm bảo tính thuận tiện cao, phù hợp với phong cách của từng nhà đầu tư

Các quỹ mở trên thị trường Việt Nam nhà đầu tư cần biết 

Trước khi tiến hành đầu tư, chắc chắn điều nhà đầu tư quan tâm sẽ là tìm kiếm các bên đáng tin cậy để trao gửi số tiền nhàn rỗi của mình. Đối với Quỹ mở, ta có thể dựa vào bộ tiêu chí sau để đánh giá đâu là một Quỹ mở tốt: 

• Các chuyên gia đầu tư có kiến thức chuyên sâu về lĩnh vực đầu tư và quản lý danh mục đầu tư.
• Quy mô vốn lớn, tổng NAV trong khoảng 1 tỷ USD.
• Quỹ có thời gian hoạt động từ 5 năm trở lên.
• Hiệu suất đầu tư từ Quỹ mở phải đạt hiệu quả lớn hơn so với tiết kiệm ngân hàng.
• Thông tin về quỹ được công khai, minh bạch và cập nhật liên tục theo tuần, tháng, quý, năm,...

Hiện tại ở Việt Nam có xấp xỉ khoảng 40 công ty Quản lý Quỹ mở, trong đó nổi bật có 15 hệ thống quỹ xếp hạng theo vốn điều lệ vẫn còn đang hoạt động, cụ thể như bảng dưới đây: 

Bảng xếp hạng các Quỹ mở tại Việt Nam

theo vốn điều lệ

STT	Quỹ mở	Vốn điều lệ (VNĐ)	Tình trạng
1	Quỹ Đầu tư Chứng khoán Việt Nam	1.000.000.000.000	Đang hoạt động
2	Quỹ Đầu tư Doanh nghiệp Hàng đầu Việt Nam (VF4)	806.460.000.000	Đang hoạt động
3	Quỹ Đầu tư Năng động Việt Nam (VFA)	240.437.600.000	Đang hoạt động
4	Quỹ Đầu tư Lợi thế Cạnh tranh Bền vững SSI	111.922.428.800	Đang hoạt động
5	Quỹ Đầu tư Trái phiếu Việt Nam	99.574.822.600	Đang hoạt động
6	Quỹ Đầu tư Cổ phiếu Năng động Bảo Việt	71.247.586.800	Đang hoạt động
7	Quỹ Đầu tư Cổ phiếu Manulife	65.113.385.900	Đang hoạt động
8	Quỹ Đầu tư Cân bằng Chiến lược – VCBF	60.426.610.500	Đang hoạt động
9	Quỹ Đầu tư Cổ phiếu Hàng đầu VCBF	59.164.003.100	Đang hoạt động
10	Quỹ Đầu tư Cổ phiếu Hưng Thịnh VinaWealth	57.132.321.000	Đang hoạt động
11	Quỹ Đầu tư Giá trị MB Capital	54.423.600.000	Đang hoạt động
12	Quỹ Đầu tư Cân bằng Bản Việt	54.314.089.552	Đang hoạt động
13	Quỹ Đầu tư Chứng khoán Trái phiếu MB Capital Việt Nam	54.296.925.000	Đang hoạt động
14	Quỹ Đầu tư Trái phiếu Bảo Thịnh VinaWealth	53.810.960.100	Đang hoạt động
15	Quỹ Đầu tư Năng động Eastspring Investments	53.203.406.730	Đang hoạt động

Hoạt động của quỹ mở trên thế giới 

Trong giai đoạn COVID-19 khi mà nền kinh tế toàn cầu có thể bị ảnh hưởng theo ba cách khác nhau: trực tiếp do liên quan đến sản xuất và nhu cầu, gián tiếp do liên quan đến chuỗi cung ứng thị trường và tổng hợp do hậu quả tài chính của nó đối với các doanh nghiệp và thị trường tài chính. Trong những năm tháng trì trệ ấy, Quỹ mở (Open-end Funds) vẫn hoạt động tương đối trơn tru trên toàn cầu. Lý giải cho sự đặc biệt này, dễ thấy rằng Quỹ mở được coi là một điểm tựa để sinh lời trong thời gian ngắn và nguồn vốn đến từ nhà đầu tư lại không thể ổn định bởi những bất trắc trong giai đoạn này. Ngoài ra, việc duy trì Quỹ mở cũng đem lại việc làm cho không ít doanh nghiệp.  Đối với giai đoạn dự báo 2022-2028 sắp tới, “Thị trường quỹ mở (OEF)” toàn cầu dự kiến ​​sẽ tăng trưởng với tốc độ ổn định, theo báo cáo Thị trường quỹ mở (OEF), trong đó tóm tắt các khía cạnh chính của Thị trường quỹ mở (OEF), thị trường cũng như các nhà đầu tư chính hàng đầu, các khu vực hàng đầu và các ứng dụng chính. Trong tương lai gần, Quỹ mở đang và sẽ được hi vọng trở thành một quỹ có sức ảnh hưởng lớn mạnh, đem lại lợi nhuận toàn cầu và là tiền đề để tiến hành những hợp tác kinh tế quốc tế mới đầy hứa hẹn.

Kinh nghiệm đầu tư quỹ mở cho người mới bắt đầu

Đối với người mới bắt đầu, việc tìm hiểu thông tin một cách phổ quát nhất từ các bước tiến hành Quỹ mở cho đến các yếu tố cần cân đối đôi khi sẽ thật khó khăn. Chính vì vậy, Lingo đã tổng hợp lại tất cả những gì cơ bản mà một nhà đầu tư trẻ nên biết khi bắt đầu đầu tư Quỹ mở.

• Về các bước giao dịch chứng chỉ quỹ để đầu tư:
  • Bước 1: Tìm hiểu và lựa chọn một công ty tốt (ưu tiên đọc báo cáo tài chính, các số liệu được công ty công khai). Tùy vào mỗi công ty, giá trị mua sẽ dao động khởi điểm từ 1,000,000đ đến 2,000,000đ.
  • Bước 2: Đăng ký, mở tài khoản giao dịch chứng chỉ quỹ mở tại công ty đã chọn hoặc thực hiện tại các đại lý phân phối mà công ty Quản lý Quỹ mở điều hành, phân phối
  • Bước 3: Tiến hành đặt lệnh mua chứng chỉ quỹ.
  • Bước 4: Chuyển tiền đầu tư đến Công ty Quản lý Quỹ mở.
  • Bước 5: Theo dõi tài khoản trực tuyến để cập nhật các báo cáo về dòng tiền.
• Về những lưu ý khi tham gia Quỹ đầu tư mở
• • Bên cạnh những tiềm năng lớn và độ thân thiện với nhà đầu tư, vẫn cần một cái đầu nhạy bén với những quyết định kinh tế, bởi rủi ro là luôn tồn tại trong mọi hình thức đầu tư.
  • Khả năng tài chính của bản thân cần được chuẩn bị vững vàng, sẵn sàng với tinh thần tích lũy kinh nghiệm bởi lãi suất của Quỹ mở sẽ không hấp dẫn và màu hồng được như những hình thức tự đầu tư. Ngoài ra cần tìm hiểu quỹ đầu tư bản thân muốn tham gia (Quỹ cổ phiếu, quỹ trái phiếu, quỹ cân bằng)
  • Xác định được thời gian đầu tư là điều quan trọng mà bạn phải làm khi đầu tư vào loại quỹ này. Ngoài ra, trong quá trình đầu tư, nhà đầu tư cũng nên tiết kiệm để rót vốn thêm nếu thấy hợp lý, thêm chứng chỉ quỹ sẽ thêm khả năng sinh lời.
  • Mức phí đầu tư như phí mua, bán chứng chỉ quỹ, phí quản lý tài khoản (dao động từ 1% – 2.2% một năm), … cũng cần được tính đến
  • Thông tin về công ty, nguồn gốc quỹ mở cần được nghiên cứu kỹ càng. Ngoài ra, việc lựa chọn lĩnh vực đang là xu thế thị trường cũng là những yếu tố sáng suốt để dễ dàng sinh lời hơn.
  • Lựa chọn quỹ có mức phí đầu vào thấp nhưng cho ra lợi nhuận cao. Tỉ lệ để tìm được các quỹ trên tuy không nhiều và phụ thuộc vào nhiều thời điểm, song đây cũng là cơ hội để thể hiện sự nhạy cảm với nền kinh tế của nhà đầu tư.
  • Quan tâm tới những dự án mà các công ty Quỹ đang hướng đến, từ đó tìm được công ty tiềm năng để giúp nhà đầu tư sinh lời. Ngoài ra, dựa trên kết quả đầu tư ở quá khứ để đánh giá kết quả đầu tư cũng là một điều nên cân nhắc.

Tổng kết:

Tuy được biết đến tại Việt Nam từ năm 2014 nhưng đến năm 2018, quỹ mở mới bắt đầu nhận được sự quan tâm từ các nhà đầu tư Việt Nam. 6 năm qua là khoảng thời gian mà hoạt động quỹ mở diễn ra vô cùng sôi nổi, thu hút được nhiều tệp khách hàng mới (chủ yếu là cá nhân) tham gia vào. Do đó, tầm nhìn và tiềm năng dành cho hệ thống quỹ mở trong những năm tiếp theo chắc chắn vẫn là rất cao, đáng để được đầu tư và phát triển ngày một lớn. Lingo.vn mong rằng bài viết trên đây đã giải đáp cho các bạn độc giả về quỹ mở là gì và những kiến thức cơ bản về quỹ mở. Hy vọng thông tin trong bài viết hữu ích cho các bạn.

Xem thêm: Điểm hòa vốn là gì? Cách xác định điểm hòa vốn chính xác nhất